آنچه مشترکین اینترنت نمیدانند
البته وجود محدودیتهای قانونی و بعضاً فنی در ارائهی سرعتهای بالاتر از 128 کیلوبیت بر ثانیه به کاربران خانگی، و نبود سازوکار الکترونیک در ارائهی خدمات آنلاین، باعث کندی در توسعهی این فناوری شد اما بهمرور اینترنت بهصورت گستردهتری در اختیار کاربران قرار گرفت. در این زمان شکل محدودی از ارائهی اینترنت برروی سیمکارت توسط اپراتورهای موبایل نیز ارائه شد. GPRS، یا شکل بهبودیافتهی آن EDGE، فناوری بود که میتوانست اتصال کاربران به اینترنت را تقریباً با همان سرعت 128 کیلوبیت، برروی سیمکارت موبایل کاربران فراهم کند. البته لازمهی آن قابلیتهای گوشی موبایل کاربران نیز بود. تا اینکه در اواخر دههی 80، زمزمههای ورود اینترنت بیسیم مطرح شد و فناوری وایمکس به بازار اینترنت ایران راه یافت.
وایمکس توانست به کاربر ایرانی بدون نیاز به خط تلفن و نیاز به نامههای مختلف برای اخذ سرعتهای بالا، اینترنت با سرعت تا دو مگابیت و با بهبود شبکه تا 4 مگابیت را ارائه کند. ورود وایمکس تقریباً با ورود تدریجی گوشیها و گجتهای هوشمند نیز همراه شد و بهتدریج سرعت موردنیاز کاربران برای تبادل اطلاعات بالا و بالاتر رفت. در سال 93، با منقضی شدن پروانهی حفاظت از اپراتور سوم موبایل برای ارائهی خدمات نسل سوم موبایل (3G) و گسترش خیرهکنندهی تجهیزات هوشمند بین عموم مردم، اپراتورهای موبایل برای حفظ و ارتقای بازار خود، اقدامات وسیعی برای توسعهی شبکه در حوزهی دیتا را شروع کردند و توانستند بهسرعت اینترنت 3G و بهمدت کوتاهی پس از آن 4G را برروی سیمکارت در اختیار کاربران قرار دهند. در عین حال توسعهی سریع وایمکس نیز این شبکه را دچار تراکم بسیار زیادی کرد. تراکمی که باتوجه به تغییرات سریع فناوری در ترند جهانی تکنولوژیهای ارتباطی، توسعهی این شبکه را با مشکل مواجه کرد و کار برروی تغییر فناوری را الزامی نمود. الزامی که بهمرور با ریزش کاربران اینترنت ثابت هم در حوزهی سیمی به دلیل محدودیت در ارائهی سرعت و هم دراینرتنت بیسیم ثابت یعنی وایمکس به سمت سبد مشتریان اینترنت موبایل کاملاً مشهود بود. برداشته شدن سقف سرعت و ارزانتر بودن اینترنت ADSL، تا حدی توانست بازار این فناوری را بهصورت محدود زنده نگه دارد اما دو اپراتور اصلی وایمکس، برای نجات خود، بهسرعت کار برروی ارتقای فناوری را آغاز کرده و در نهایت توانستند در سال 95 شبکههای خود را مبتنی بر فناوری TD-LTE راهاندازی کنند.
TD-LTE فناوری اینترنت بیسیم ثابت است که در ادامهی استاندارد 3GPP، به کاربران این امکان را میدهد از طریق مودم و سیمکارت به اینترنت متصل شوند. با ورود این فناوری بازار اینترنت ایران سه بازیگر براساس سه فناوری را شاهد بود. اینترنت ثابت سیمی (ADSL)، اینترنت موبایل (FD-LTE) و اینترنت بیسیم ثابت (TD-LTE) سه فناوری شدند که کاربر ایرانی میتوانست با استفاده از آنها به اینترنت متصل شود. شاید در نگاه اول اینترنت FD-LTE به دلیل ارائهی اینترنت برروی گوشی موبایل این فناوری بتواند سهم زیادی از توجه کاربران را بهخود جلب کرده و پاسخگوی نیاز آنها باشد. اما باید به دو نکته در این میان توجه کرد. یکی آنکه اینترنت موبایل ذاتاً برای مصارف کمحجم، تردد درسطح شهر و صرف آنلاین بودن طراحی شده است و نوع فناوری FD-LTE به دلیل پایداری پایین شبکه و جابهجایی مداوم مشترکین، ذاتاً مناسب دانلود، تماس تصویری، بازی و تماشای ویدیوی آنلاین نیست. چراکه این مصارف از اینترنت بر خلاف وبگردی، ارسال پیام متنی در پیامرسانها و… برای حفظ کیفیت نیاز به پایداری (Stability) بالایی در شبکه دارند. ضمن آنکه این فناوری در همهجای دنیا با حجمهای محدود و اندک و باقیمت بسیار زیادی به نسبت هر گیگ اینترنت ارائه میشود. اتفاقی که اخیراً در کشورمان نیز افتاده است و با حذف اینترنت رایگان شبانه و افزایش قیمتها، قیمت اینترنت موبایل در ایران نیز افزایش قابل توجهی داشته است. درمقابل قصهی اینترنتهای ثابت نیز متفاوت است. شرکتهای ADSL، بهدلیل رقابت با تأمینکنندهی اصلی خود یعنی مخابرات، عملاً ظرفیت توسعهی فناوریهای خود و افزایش سرعت و کیفیت اینترنت را ندارند. مضافاً براینکه با ابلاغ سیاستگذاریهای مربوط به رعایت مصرف منصفانه، عملاً دریافت سرعتهای بالا و حجمهای متعارف از 20 تا 100 گیگ حجم ماهانه، برای مشترک خانگی صرفهی اقتصادی خود را از دست داده است. چراکه در این نوع سیاستگذاری نمیتوان حجم و سرعت را بهطور همزمان با قیمت متعارف تهیه کرد. از اینرو در خلأ موجود در بازار اینترنت بیسیم ثابت مبتنی بر فناوری TD-LTE توانسته موقعیت خود را تاحدی تثبیت کند. اگرچه هزینههای سرسامآور راهاندازی یک شبکهی بیسیم تاحدودی قیمتهای این نوع فناوری را با افزایش مواجه کرده است، اما با وجود این افزایش هم بهخوبی میتوان مشاهده کرد قیمتهای TD-LTE، از اینترنت FD-LTE موبایل بسیار کمتر و سرعت آن به نسبت ADSL بسیار بالاتر است. در نتیجه برای مشترکینی که تمایل به وابستگی به خط تلفن ندارند و در نقطهای قرار گرفتهاند که پوششدهی مناسبی دارد، بهترین گزینه برای استفاده از اینترنت بهصورت ثابت است. تنها نقطهای که تا حدودی بهعنوان ضعف برای اینترنت TD-LTE قلمداد میشود مناطق تحتپوشش است که بهخوبی توسط شرکتهای ارائهدهنده شناسایی شده و با عملیات گستردهای در سطح کشور درحال انجام است.
کاربر هوشمند چه میکند؟
در شرایط فعلی کاربر هوشمند حجمهای کمی برای آنلاین بودن زمان تردد در سطح شهر انتخاب میکند. استفادهای که صرفاً به تبادل پیام اختصاص داشته و بههیچ وجه وارد مصارف پرحجم نمیشود. در مقابل هنگام ورود به منزل یا محل کار با استفاده از شبکهی وایفای، اینترنت خود را بهیکی از اینترنتهای ثابت تغییر میدهد. اگر کاربری نیاز به سرعت نداشته باشد و اولویتی در کیفیت اینترنت ندارد، همچنین دارای خط تلفن است و در مرکز مخابراتی محل سکونت وی پورت خالی وجود دارد، ADSL گزینهی مناسبی برای او خواهد بود. اما اگر این کاربر جزء نسل کمحوصلهها است، خط تلفن نداشته و نیاز به سرعت و کیفیت بالای اینترنت دارد، بهتر است اینترنت TD-LTE را برای استفاده در منزل و محل کار انتخاب کند.