متاورس؛ تصور جسورانهای که به واقعیت تبدیل شد
تصور کنید که در حال تماشای چیزی روی صفحه نمایش هستید، اگر برایتان جذابیت وصفناپذیری داشته باشد، احتمالاَ دلتان میخواهد که بهجای تماشای صفحه نمایش، بتوانید وارد آن شوید و حتی فراتر از آن رفته و در آن زندگی، معاشرت، کار و بازی کنید. در متاورس (Metaverse) خبری از محدودیتهای زمانی و مکانی نیست، میتوانید به عقب برگردید و هر کاری که در دنیای واقعی شدنی نیست، در متاورس یا جهان ماورا ممکن خواهد بود. برای کشف متاورس و درک این واقعیت مجازی همراه ما باشید.
آنچه نویسنده سقوط برف از متاورس پیشبینی کرد
ایدهای که پشت متاورس است کاملا جدید و آیندهنگرانه است اما این اصطلاح حدود 30 سال پیش هم به کار برده میشد. به نظر میرسد آنچه نویسندگان رمانهای تخیلی در قالب داستانهای روایی به تصویر میکشند، به احتمال زیادی در آینده دور یا نزدیک در دنیای واقعی نیز رخ دهد. در داستان «سقوط برف» که در اوایل قرن بیستویکم اتفاق میافتد، نویسنده آیندهای تاریک را متصور میشود؛ اقتصاد جهانی سقوط کرده و دولتهای فدرال بیشتر قدرت خود را از دست دادهاند. نیل استنسون بهعنوان نویسنده رمانهای علمی تخیلی اولین کسی بود که در سال 1992 این واژه را در رمان پرطرفدارش به کار برد و در واقع آن را ابداع کرد. در این رمان، متاورس یک دنیای مجازی پایدار است که قهرمان داستان آن را هدایت میکند. شخصیتهای داستان در قالب آواتارهای دیجیتالی جهان مجازی را کشف و از فروپاشی دنیای واقعی فرار میکنند.
متاورس از ترکیب دو واژه متا (Meta) به معنای ماورا و یونیورس (Universe) به معنای جهان ساخته شده است.
جهان ماورا یا متاورس چه شکلی است؟
متاورس واقعیت مجازی است که کاربران از طریق اینترنت به آن دسترسی دارند؛ یک جهان دیجیتال که در آن دنیای واقعی و مجازی با یکدیگر ادغام میشوند و دنیایی شکل میگیرد که در آن زمان و مکان معنایی ندارد و مرز بین تعاملات آنلاین و زندگی واقعی محو میشود. حرف زدن در مورد پدیده متاورس کمی شبیه به آن چیزی است که در دهه 1970 در مورد اینترنت مطرح بود. در آن زمان نیز شکل جدیدی از ارتباطات در حال شکلگیری بود که هیچکس بهروشنی از آینده آن خبر نداشت. این جهان دارای قوانین، اقتصاد، واحد پول و سازوکارهای خاص خودش است و دستکمی از دنیای فیزیکی ندارد.
اینترنت کنونی تجربهای دو بعدی است، به این معنی که روی مانیتور و از طریق صفحه وب، فضای آن را مرور و پیمایش میکنید. اما متاورس سه بعدی است و میتوان در آن با عینک و هدست ویژه، گوشیهای موبایل و یا سایر ابزارهای هوشمند دست به هر کاری زد. برخی آن را جانشین اینترنت میدانند اما برخی هم بر این باورند که متاورس روش تازهای برای تعامل با اینترنت است و آن را متحول خواهد کرد. تجربهای که افراد با ظهور شبکههای اجتماعی داشتهاند، با متاورس در سطح بسیار بالاتر و شگفتانگیزتری خواهند داشت.
کاربردهای متاورس چیست؟
متاورس چند گام از اینترنت جلوتر است و محدودیتهای آن را ندارد ولی چیزی که علاقهمندان دنیای تکنولوژی را به سمت آن میبرد، کاربردهای متنوع آن است. در متاورس نه تنها میتوان تمام کارهای زندگی واقعی را انجام داد، بلکه هیچ خبری از محدودیتهای دستوپاگیر زندگی فیزیکی هم نیست. در واقع متاورس با حذف محدودیتهای زندگی کنونی، به اقتصاد و پولسازی هم رونق بخشیده است. ملاقاتها به شکل ملموسی رخ میدهد، بدون آنکه بخواهید از محیط فعلی خود دور شوید. صنعت گیم و سینما با ظهور متاورس دگرگون شده است، به همین دلیل شرکتهای بزرگی وارد پروژه متاورس شدهاند. از زمانی که مارک زاکربرگ اعلام کرد که فیسبوک نامش را به متا تغییر میدهد و حداقل ده میلیارد دلار برای آن هزینه میکند، علاقه به این دنیای ماورا بیشتر شده است و حتی سایر برندهای معروف دنیا و کسبوکارها شروع به سرمایهگذاریهای جدید در این فضای دیجیتال کردهاند.
به لطف دنیای متاورس میتوان در دنیای مجازی کار کرد، معاشرت داشت و تفریحات زندگی واقعی را با عینکهای سه بعدی یا چندبعدی واقعیت مجازی لمس کرد. تصاویر دیجیتالی، حسگرهای بیومتریک و ضبط و پخش صوتی همه از قابلیتهای زندگی در متاورس است و بینایی ماشین، با استفاده از تکنیکهای پردازش تصویر، یکی دیگر از پدیدههای این جهان ماورا خواهد بود.
علاقه به مالکیت صرفاً دیجیتال، که طرفداران آن معتقدند امنیت تجربیات مجازی را تضمین میکند، بهطور چشمگیری افزایش یافته است و همهجا حرف از توکنهای غیرقابل تعویض(NFT) و ارزهای دیجیتال است. پلتفرمهای بهرهوری مجازی نیز در حال رشد هستند و فیسبوک و مایکروسافت راههای جدیدی را برای همکاری آنلاین اعلام کردند. نایک حتی در حال آماده شدن برای فروش کفشهای کتانی مجازی است. دفتر کار ترکیبی، آموزش ویدئویی و اجتماعات آنلاین تنها نمونههایی هستند که نشان میدهند ما در آینده زمان بیشتری از زندگی خود را در فضاهای دیجیتال سپری خواهیم کرد.
آیا زندگی در متاورس فراگیر میشود؟
ایده دنیای مجازی متمرکز و مکانی موازی با دنیای فیزیکی، زمانی مفهومی پیچیده و موردعلاقه طرفداران فناوری بود که در عصر حاضر به یک هدف ملموس تبدیل شده است. محیط زندگی و محیط کار در متاورس نامحدود است و از طریق اینترنت و در بستر یک پلتفرم مجازی میتوان تعامل حضوری را لمس کرد. واقعیت این است که دنیای فعلی ما تا حدودی ویژگیهای متاورس را دارد و فناوریهای دیجیتالی بخش بزرگی از زندگی ما را در بر گرفتهاند. هرچند تا رسیدن به جهان ماورا راه نسبتاً طولانی در پیش است.
متاورس دائماً در حال گسترش است. چشماندازها و کاربردهای دنیای ماورا بهحدی جذاب است که تردیدی نیست که شاهد فراگیر شدن آن در آینده نزدیک باشیم.