اخبار و مقالات

با توسعه‌ی شبکه‌های مخابراتی در کشور و ورود اپراتورهای موبایل به حوزه‌ی دیتا، ارائه‌ی اینترنت برروی سیم‌کارت‌ها هم به‌ کارکردی متداول تبدیل شده است. تا مدتی خرید بسته‌های اینترنتی متنوع و فعال کردن آن‌ها برروی سیم‌کارت‌های موبایل، اینترنت را به‌صورت شخصی در اختیار کاربران قرار می‌داد تا اینکه مودم‌های رومیزی 3G و 4G راه خود را به خانه‌ها و دفاتر کاربران باز کردند. در نتیجه بازار اینترنت خانگی به‌غیر از شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی ADSL و اپراتورهای بی‌سیم ثابت، شاهد حضور اپراتورهای موبایل هم با تکیه بر مودم‌های داخلی شده است.

اما آیا گسترش بازیگران اینترنت ثابت می‌تواند توسعه‌ی کیفی خدمات اینترنتی را نیز ایجاد کند؟ آیا اپراتورهای موبایل زیرساخت‌های لازم برای ایجاد یک پوشش خانگی باکیفیت را دارند و آیا اینترنت موبایلی می‌تواند پاسخگوی نیازهای فزاینده‌ی کاربران دیتا باشد؟ این سوالات و پرسش‌هایی از این دست ورود اپراتورهای موبایل به بازار اینترنت ثابت را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. چالش‌هایی که مقاله‌ی حاضر درصدد پاسخگویی به آن‌ها است.

تا پیش از این بازار اینترنت ثابت خانگی و اداری غالباً در اختیار دو فناوری ارائه‌‌ی اینترنت بوده است. از یک طرف شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی اینترنت خانگی برروی خطوط تلفن (ADSL) و از طرف دیگر اپراتورهای ارائه‌دهنده‌ی اینترنت برروی فرکانس‌های رادیویی (بی‌سیم وایمکس) با افزایش نیازهای کاربران هر دو فناوری ارائه‌دهنده‌ی اینترنت سعی در افزایش پهنای باند دریافتی، توسعه‌ی شبکه‌ی انتقال خود و در نتیجه افزایش سرعت کاربران نهایی کردند. حتی در این میان اپراتورهای دارای فناوری وایمکس برای ارائه‌ی سرعت بالاتر به کاربران و تاخیر (Delay) پایین تر، فناوری مورد استفاده‌ی شبکه‌ی خود را از وایمکس به TD-LTE ارتقا دادند.

در همین زمان‌ اپراتورهای موبایل هم با از بین رفتن دوره‌ی حفاظت اپراتور سوم توانستند پروانه‌ی خدمات خود را به نسل‌های بالاتر ارتقا داده و با گذار سریع از 3G با تهدید ورود نرم‌افزارهای تماس صوتی و تصویری (از قبیل وایبر، لاین، تلگرام و…) مقابله کرده و در زمینه‌ی ارائه‌ی اینترنت برروی سیم‌کارت نیز به سرعت‌های بالاتر دست یابند. دسترسی به سرعت‌های بالاتر از یک‌سو و بازار جذاب مصرف اینترنت برروی سیم‌کارت، اپراتورهای موبایل را ترغیب کرد تا اینترنت را درکنار گوشی‌های موبایل برروی مودم‌های جیبی، USB و اخیراً رومیزی هم ارائه کنند. این درحالی است که اینترنت موبایلی برروی مودم جیبی و تاحدی USB ازنظر ماهیت فناوری (قابلیت جابه‌جایی) درون شبکه توجیه منطقی دارد ولی مودم رومیزی (خانگی، Indoor و…) به‌طور مشخص بازار اینترنت ثابت را  با استفاده از فناوری اینترنت موبایلی هدف قرار داده است.

به‌نظر می‌رسد توسعه‌ی سهم از بازار، ایجاد یک شبکه‌ی سراسری نسل چهار و چهارونیم، مصرف فزاینده‌ی کاربران در بخش خانگی و… دلایل گرایش اپراتورهای موبایل به این بازار بوده است اما نکته‌ی اساسی اینجا است که ماهیت بخش خانگی به شکلی است که خودش فناوری متناسب با نیازش را تأمین می‌کند و به فناوری ارائه‌دهنده‌ی اینترنت کاری ندارد. کاربر خانگی امروز ویژگی‌هایی دارد که بیشترین همخوانی را با فناوری اینترنت پرسرعت بی‌سیم ثابت دارد. امروزه کاربران اینترنت را سریع و آسان می‌خواهند بنابراین نمی‌‌توانند منتظر خالی‌شدن پورت، ایجاد فیبرنوری و… باشند. از طرف دیگر شبکه‌ی 4G موبایل(FD-LTE) بهنای باند محدودتری را با توجه به منابع فرکانسی کمتر برای اتصال هم‌زمان کاربران پرمصرف دارد. این درحالی است که توسعه‌ی بسترهای ارائه‌دهنده‌ی ویدیو، بازی‌های آنلاین، مکالمات تصویری و… متوسط حجم مصرف کاربران را افزایش داده است ولی اینترنت بربستر سیم‌کارت‌های موبایلی ماهیتاً برای مصارف بالا طراحی نشده است. ضمن آنکه قابلیت جابه‌جایی درون نقاط تحت پوشش باعث می‌شود اپراتور نتواند تخمین دقیقی از میزان اتصال کاربران به یک سایت رادیویی به دست آورد و ازدحام مشترکین در یک سایت باعث افت کیفیت تجربه‌ی کاربری شود.

چالش‌هایی از این دست باعث می‌شود ورود اپراتورهای موبایل به بازار اینترنت ثابت خانگی در آینده با مخاطرات زیادی روبرو باشد و این درحالی است که به‌نظر می‌رسد مناسب‌ترین فناوری اتصال به اینترنت در این بخش TD-LTE باشد. این فناوری بی‌سیم ثابت دارای ویژگی‌هایی است که می‌تواند بهترین تجربه‌ی کاربری را برای مصرف‌کنندگان اینترنت ایجاد کند. این ویژگی‌های عبارتند از:

امکان اختصاص پهنای باند به لینک دانلود و آپلود به‌صورت کنترل شده

در فرکانس‌های رادیویی TD-LTE امکان تغییر در پهنای باند اختصاص داده‌شده به آپلود و دانلود وجود دارد. با این کار در زمان‌های مشخصی که میزان دانلود یا آپلود از یک سایت رادیویی بالا می‌رود با اختصاص پهنای باند بیشتر به آن می‌توان از افت سرعت و کیفیت کاربران جلوگیری کرد. درحالی‌که در اینترنت موبایلی (3G و4G) چنین امکانی وجود ندارد و اگر پهنای باند آپلود خالی هم بماند نمی‌توان از ظرفیت آن برای دانلود استفاده کرد. این ویژگی TD-LTE باعث می‌شود که کاربران در منزل هنگام افزایش میزان مصرف، کندی سرعت و یا افت کیفیت را کمتر احساس کنند.

پایداری شبکه

به میزانی که قطعی‌ و وصلی کم‌تر باشد و اصطلاحاً سرویس مشترک برقرار باشد و همچنین بتوان حداقل سرعت را همیشه تضمین نمود، پایداری سرویس هم بالاتر خواهد بود. ماهیت شبکه‌ی TD-LTE ایجاد ارتباط بی‌سیم ثابت است، بدین معنی که با توجه به ثابت بودن مشترک می توان منابع کافی را برای تضمین سرعت و تاخیر پایین در اختیار مشتری قرار داد همچنین میزان شیرینگ (به اشتراک‌گذاردن پهنای باند در بین چند مشترک) در آن بسیار پایین در نظر گرفته می شود تا بتوان جدای از حداکثر سرعت، در فناوری TD-LTE حداقل آن را هم تضمین. کرد.  نقطه‌ی قوت شبکه‌ی TD-LTE این است که تأخیر در آن با توجه به کنترل منابع اختصاص داده شده از یک حد مشخص بالاتر نمی‌رود.

امکان افزایش تعداد حامل‌ها (Multi Carrier)

یکی از محاسن شبکه‌ی TD-LTE این است که می‌تواند چند حامل را به‌طور هم‌زمان در یک سلول استفاده کند. این راهکار برای جلوگیری از افت کیفیت در زمان شلوغی سایت‌ها استفاده می‌شود و طریقه‌ی به‌کارگیری آن این است که با مشغول شدن 70 درصد منابع موجود در هر سلول Carrier دوم، سوم و یا چهارم فعال خواهد شد تا توازن بار شبکه حفظ شود.

امکان تجمیع حامل‌ها (Carrier Aggregation)

 تجمیع حامل ها یکی از مشخصه های بارز فن آوری نسل 4.5 می باشد بدین معنی که کانالهای فرکانسی مختلف را با هم جمع کرده و پهنای باند فرکانسی بالاتر رفته و به طبع سرعت دانلود می تواند چندین برابر شود. یکی از محدودیت های استفاده از این فن آوری کمبود منابع فرکانسی است. با توجه به اینکه در فرکانسهای کاری مربوط به تکنولوژی TD-LTE به خصوص باند 3.5GHz منابع کافی موجود می باشد بنابراین براحتی می توان با تجمیع 2، 3 و یا حتی 4 کریر سرعت های بسیار بالاتری را به مشتری ارائه نمود. 

امکان استفاده از فناوری های آنتن های هوشمند

با توجه به محدودیت منابع فرکانسی سازندگان تجهیزات در صدد هستند تا با استفاده از فنآوریهای جدید سرعت بالاتری را با فرکانس موجود ارائه دهند. یکی از این فن آوری های پیشرو استفاده از آنتن های هوشمند است که به علت ثابت بودن مشتریان و امکان استفاده از مودم هایی با ابعاد بزرگتر و سازگار با این تکنولوژی، در شبکه TD-LTE به سرعت تجاری شده است. آنتن هایی با تعداد 8 array و بالاتر که قابلیت ارائه فن آوری های  بیم فرمینگ و MIMO را برای افزایش پوشش و سرعت مشتری با توان ثابت و منابع فرکانسی یکسان فراهم می سازد. با استفاده از قابلیت MIMO و همچنین مودم های سازگار می توان سرعت دانلود را با استفاده از منابع فرکانسی ثابت 2، 3 و حتی 4 برابر بالاتر برد. همچنین فن آوری بیم فرمینگ در آنتن های هوشمند این امکان را فراهم می سازد تا با تنظیم بیم تابشی آنتن بتوان کیفیت بالاتری را به مشترکین در یک محدوده جغرافیایی خاص ارائه داد که همین مورد باعث بالا رفتن کیفیت سیگنال دریافتی و به طبع آن سرعت و کیفیت سرویس می باشد. در سال آینده تکنولوژی Masive MIMO  که نسخه پایلوت آن هم اکنون زیر تست است قابلیت ارائه سرویس با سرعت بالاتر به تعداد مشتریان زیاد در یک محدوده کوچک جغرافیایی را می دهد. لازم به ذکر است که یکی از فیچرهای مهم نسل بعدی 5G استفاده از این تکنولوژی است که نسخه اولیه آن یعنی MIMO 64*64 در سال آینده تجاری خواهد شد.

بی‌نیازی از زیرساخت مخابراتی

برخلاف اینترنت‌های سیمی (ADSL ، فیبر نوری و..) فناوری TD-LTE، وابستگی به فیبر، مرکز مخابراتی و پورت خالی نداشته و در مدت زمان کوتاهی قابلیت ارائه دارد. اینترنت بر بستر TD-LTE محدودیت‌های اینترنت سیمی در خصوص ارائه‌ی پهنای باند‌های بالا را نیز نداشته و می‌تواند با استفاده از فناوری‌های مذکور، سرعت کاربران را تا 80 مگابیت بر ثانیه و بیشتر ارتقا دهد.

کوتاه سخن آنکه تغییرات الگوی مصرف کاربران باتوجه به تولید محتواهای باکیفیت و حجیم، بازی‌های آنلاین، مکالمات تصویری آنلاین و… تغییراتی را در بازار اینترنت خانگی ایجاد کرده است که با ماهیت فناوری‌های اینترنت موبایلی (FD-LTE) و اینترنت بر بستر سیم (ADSL و..) هم‌خوانی ندارد. در این موقعیت به‌نظر می‌رسد به‌صرفه ترین فناوری دسترسی به اینترنت ثابت، TD-LTE است که می‌تواند سرعتی بالاتر از سیم ، پایداری بالاتر از موبایل و سهولت در نصب را برای کاربران خانگی و اداری فراهم کند.